آلیاژهای مس از زمان ماقبل تاریخ برای طیف وسیعی از کاربردها مورد استفاده قرار گرفته و خرید و فروش زیادی داشته است. آلیاژهای مس به خاطر رسانایی الکتریکی و هدایت الکتریکی بالا مشهور هستند. امروزه استفاده از ورق مس به عنوان بخشی از سیم‌های برق در محیط‌های صنعتی و خانگی استفاده می شود. ورق مس وقتی با انواع آلیاژهای مختلف ترکیب شده باشد می تواند یک فلز پویا و منحصربه فرد را بسازد.
از تامین‌کننده ورق مس مورد اعتماد خود بخواهید لیستی از آلیاژهای مس را به شما ارائه دهد. توصیه ما به شما عزیزان این است که ابتدا اطلاعات کافی درباره ویژگی های آلیاژ مس و اینکه تا چه حد می‌توانند شگفت‌‌انگیز باشند را بدست آورید. بیش از ۴۰ آلیاژ مس مختلف به آسانی در دسترس هستند. برای اینکه ایده بهتری به شما بدهیم متداول‌ترین آلیاژهای مس و کاربردهای مختلف آنها را برای شما شرح داده‌ایم.
متداول‌ترین آلیاژهای مس
امروز فروش ورق مسی تنها به‌صورت مس خالص نیست و شاهد خرید و فروش آلیاژهای مس نیز هستیم؛ در ادامه 4 مورد از پرکاربردترین آلیاژهای فلز مس را با ویژگیهای آنها شرح داده‌ایم تا بیشتر با آلیاژهایی از جنس مس آشنا شوید.
1- آلیاژ برنج
برنج آلیاژی از مس و روی است. آلیاژ برنج به دلیل ویژگیهای زیبایی شناختی و کاربردی آن مخصوصا در ساختمان های تجاری و مسکونی اهمیت زیادی دارد که آلیاژ روی قابلیت ماشینکاری را به آن اضافه می‌کند. همچنین گاهی اوقات قلع و یا سرب جهت افزایش قدرت فلز اضافه میشود که مقدار آنها می‌تواند بسته به نوع برنجی که تولید میشود متفاوت باشد. معمولا سه نوع برنج اصلی وجود دارد: آلیاژ مس-روی، آلیاژ مس-سرب و آلیاژ مس-روی-قلع. این آلیاژها در معماری، قفل سازی، اتصالات، لوله‌ها و حتی سیستم‌های الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. شما فقط باید ترکیبات فلزی درست را پیدا کنید.
2- آلیاژ برنز
اگر در مسابقات دیده باشید به نفر سوم برنز اهدا می شود اما این آلیاژ مس به جزء اهدای جایزه، مصارف زیاد دیگری نیز دارد. آلیاژهایی که برنز را می‌سازند بسته به کاربردی که دارند دارای تفاوتهای زیادی هستند. ترکیبی از مس و قلع آلیاژ برنز را می سازند اما عناصر فسفر مانند نیکل، آلومینیوم و منیزیم نیز در طول فرآیند تولید اضافه می‌شوند.
آلیاژ مس برای مقاومت در برابر خوردگی و استحکام به عنوان یکی از بهترین انتخاب‌هایی است که در هنگام تولید فنرها، اتصالات و دیگر نیازهای معماری به آن نیاز است.
3- آلیاژ مس و نیکل
دلیل اصلی که آلیاژهای مس – نیکل امروزه به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد شکل‌پذیری و مقاومت آن نسبت به خوردگی است. این نوع آلیاژ مس نسبت به مس خالص ترجیح داده میشود زیرا برای لوله‌ها و پوشش قایق‌ها بهترین گزینه است. آنها حتی پس از اینکه دائما در معرض رطوبت و عناصر آب قرار دارند مقاوم هستند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه فلزات کاربردی به مقالات زیر مراجعه کنید:
4- نقره نیکل؛ نوعی آلیاژ مس
نام ” نقره نیکل ” کمی گیج‌کننده است زیرا ما در مورد آلیاژهای مس صحبت می‌کنیم. نگران نباشید این آلیاژ هنوز به این گروه تعلق دارد. نام گذاری آلیاژ نقره نیکل به دلیل شباهت ظاهری بسیار زیاد آن به نقره است؛ اما ترکیب این آلیاژ در واقع ترکیبی از مس، نیکل، روی و گاهی ممکن است حاوی سرب برای افزایش استحکام آن باشد.
نقره نیکل به علت روشی که از آن استفاده میشود از آلیاژهای دیگر مس متمایز است. این آلیاژ نمی‌تواند به عنوان بخشی از معماری ساختمان استفاده شود. در عوض این آلیاژ به صورت تزیینی مورد استفاده قرار می گیرد. بخاطر درخشش نقره آن قطعات نقره نیکل در ساخت جواهر، سکه‌ها، کلیدها و دیگر اقلام مورد استفاده قرار می‌گیرند که نیاز به استحکام سازه‌ای زیادی ندارند. توصیه ما به شما عزیزان این است که با تامین‌کنندگان در مورد منابع تامین این آلیاژ صحبت کنید.
نکته مهم در مورد آلیاژهای مس این است که کاربردهای آن محدود به ساخت و ساز و معماری نیستند. بسیاری از علاقه مندان نیز راه‌هایی برای ترکیب استفاده از ورق‌های مس و استفاده آنها در هنر، جواهرات و دیگر حرفه‌های خلاق پیدا می‌کنند. ورق مس به خودی خود عالی است اما آن را با فلزات دیگر ترکیب کنید احتمالا به خواص بی‌پایان آن پی خواهید برد.
نگاهی به انواع آلیاژهای مس با توجه به خواص آنها
انواع آلیاژهای مس در صنعت به سه دسته تقسیم می‌گردند. به طور کلی زمانی که دو یا چند فلز با یکدیگر ترکیب شوند به آن آلیاژ گفته میشود. مانند آلیاژهای برنج و برنز و غیره که از ترکیب چند فلز به وجود می آیند.
خواص مهم فلز مس
- قابلیت آلیاژ شدن بالا
- قابلیت شکل پذیری
- مقاوم نسبت به خوردگی
آلیاژهای مس با توجه به خواص و عناصر سازنده آنها هم طبقه بندی می شوند. در این قسمت این طبقه بندی را بر اساس عناصر سازنده آنها برای شما عزیزان آورده ایم:
- مس نسبتا خالص با مجموع عناصر آلیاژهای کمتر از سه درصد
- برنج ساخته شده از ترکیب مس و روی
- برنز ساخته شده ازترکیب مس و قلع
همانطور که می دانید هر کدام از این آلیاژها که در بالا ذکر کردیم در صنعت کاربردهای خاص خود را دارند. در واقع این آلیاژها به عنوان آلیاژهای کارشده و آلیاژهای ریخته گری محسوب می شوند.
انواع مختلف آلیاژ کارشده مس
- آلیاژ مس که دارای 99 درصد مس و 1 درصد یا کمتر آلیاژهای دیگر است. کاربردهای آلیاژ مس شامل تولید لوله مسی، لوله دو جداره و کابل است.
- آلیاژ برنج از 95 درصد مس و 5 درصد روی تشکیل شده است. آلیاژ برنج در تولید فیوز، لوله و مدال استفاده میشود.
- آلیاژ مس، روی و سرب با نام آلیاژ برنج سربدار شناخته می شود و در تولید مبدل های حرارتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- آلیاژ مس، روی و قلع با نام برنج های دارای قلع در تولید سوئیچ و بست‌های الکتریکی به کار می‌رود.
- آلیاژ برنز نیز از 98.75 درصد مس و 1.25 درصد قلع تشکیل شده و در اتصالات الکتریکی کاربرد زیادی دارد.
- آلیاژ مس و آلومینیوم که این نوع آلیاژها به برنزهای آلومینیوم معروف هستند.
- آلیاژ مس و سیلیسیوم که معروف به برنزهای سیلیسیوم هستند. کاربرد آنها در لوله مبدل گرما و بخار و لوله تقطیر است.
- آلیاژی که دارای 79 درصد مس و 21 درصد نیکل تشکیل شده است؛ کاربرد آن در فنرهای الکتریکی، بست‌های فلزی و لوله مبدل گرما و بخار است.
- آلیاژ ریخته گری دارای درصد بالایی از مس است. انواع برنج های ریخته گری و آلیاژهای ریخته گری برنز در اتصالات رادیاتور و لامپ کاربرد دارند.
آلیاژ ریخته گری مس و قلع یا مس، قلع و سرب یا مس، قلع و نیکل نیز در تولید رینگ و پیستون استفاده می شوند.
آلیاژ برنج
آلیاژهای برنج با توجه به درصد فلزات موجود در آن متفاوت هستند.
آلیاژهای برنز
آلیاژهای برنز نسبت به آلیاژهای برنج سختی و مقاومت بالاتری در موقعیت آب و هوایی مختلف دارند. اما شکل پذیری کمتری نسبت به آلیاژ برنج دارند.
نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که برای بهبود خواص فلزات و بهینه سازی کاربرد آن ها از آلیاژسازی استفاده می شود؛ فلزی مانند مس نیز از این قاعده مستثنی نبوده و برای بهبود ویژگی هایش آن را با فلزاتی دیگر آلیاژ می کنند.
آلیاژهای مس نسبتا خالص
این دسته از آلیاژهای مس دارای درصد بسیار بالایی از مس هستند و در واقع تمام ویژگی های شگفت انگیز مس را دارند و درصد عناصر دیگر در این نوع آلیاژ بین 1 تا 3 درصد است.
از این نوع آلیاژها در ساخت و تولید لوله های مسی، کابل‌ها و لوله‌های دوجداره استفاده می شود.
سوالات متداول
آلیاژهای مس شامل چه فلزاتی می‌شوند؟
به‌طور کلی آلیاژهای ساخته شده از مس عبارتند از فلز برنج، برنز، نقره نیکل و مس و نیکل که هریک از آن‌های ویژگیهای خاص خود را دارند.
آلیاژهای مس از چه ترکیباتی ساخته شده‌اند؟
آلیاژهای مس انواع مختلفی دارند که با توجه به درصد خلوص آنها طبقه‌بندی می‌شوند اما به‌طور کلی قلع، روی، سرب، نیکل و… در ساخت آلیاژ مس موثر هستند.
آلیاژ مس نسبتا خالص چه ویژگی‌هایی دارد؟
آلیاژهای نسبتا خالص مس تنها 1 تا 3 درصد از عناصر دیگر را شامل می‌شوند و تقریبا تمام ویژگیهای مس خالص را در اختیار دارند.
جمع بندی
آلیاژ برنز دارای سختی و مقاومت بیشتری نسبت به برنج بوده و در شرایط آب و هوایی مختلف از مقاومت به خوردگی بالایی نیز برخوردار است. مقاومت بالای آلیاژ برنز موجب شده تا میزان شکل پذیری آن نسبت به برنج کمتر باشد.
هر دو آلیاژ برنج و برنز بسته به میزان آلیاژ ترکیبی خود دارای طیف رنگی قرمز تا زرد است ولی آلیاژ برنج سطح صیغلی تری نسبت به برنج دارد. این دو به عنوان کاربردی‌ترین آلیاژهای مس شناخته می‌شوند.
