کاربردهای ضایعات برنجی زمانی بیشتر آشکار می شود که دریابیم فلز برنج در کنار ضایعات سایر فلزات ارزشمند و پرکاربرد یکی از مهمترین منابع بازیافت فلزات محسوب می شود. فلز برنج که در واقع از قدیمی ترین فلزات مورد استفاده بشر بوده است امروزه از اهمیت فراوانی در صنایع مختلف برخوردار می باشد. بنابراین به همان نسبت که بازیافت و تولید محصولات در چرخه تولید مجدد اهمیت دارد ضایعات این فلز نیز با توجه به زمان و خلوص آن دارای اهمیت باشد.
تاریخچه استفاده از برنج و کاربردهای ضایعات برنجی
کاربردهای ضایعات برنجی از همان دوران پیدایش تمدن ها مورد توجه قرار گرفته است. فلز برنج به عنوان یکی از مهمترین فلزات در ساخت ابزار و ادوات جنگی و نیز در مجسمه سازی کاربردهای وسیعی داشته است. آثار تاریخی بر جا مانده از دوران های گذشته و تمدن های اولیه بشری گویای همین واقعیت می باشد. در ایران نیز آثار برنزی و برنجی در موزه های معروفی نگهداری می شود که نشان از هویت و فرهنگ ایران زمین در دوران های گذشته دارد. نقوش و پیکره های مختلف و نیز صورتک های مفرغی برجا مانده از آن دوران هنوز به عنوان سندی بر سوابق و تاریخ درخشان این دیار حکایت دارد. برخی از این مجسمه ها و نقوش قدمتی بیش از هزار سال قبل از میلاد مسیح و در نوع خود بسیار قابل توجه هستند.قبل از این که به کاربردهای ضایعات برنجی بپردازیم باید به این نکته بپردازیم که ضایعات برنجی به دو شیوه قدیمی و جدید گردآوری شده و به مراکز بازیافت منتقل می شوند. در ادام هاین مطلب با شیوه های مختلف گردآوری ضایعات برنجی بیشتر آشنا می شویم. بنابراین اگر قصد دارید در این زمینه اطلاعات بیشتری کسب نمایید به شما توصیه می کنیم که حتما تا پایان این مطلب ما را همراهی کنید.
کاربردهای ضایعات برنجی و روش های گردآوری آن
همانطور که اشاره کردیم گرد آوری ضایعات برنجی به دو روش سنتی یا قدیمی و روش جدید انجام می شود. در روش قدیمی خرده فروشان این ضایعات را از اماکن و کارگاه ها یا در سطح شهرها و مناطق مختلف خریداری نموده و پس از تجمیع به انبار کارخانه های بزرگ جهت بازیافت و استفاده مجدد منتقل می نمایند. یکی دیگر از این راه ها که به هدایت بهینه سازی کاربردهای ضایعات برنجی یاری می رساند خریداری انواع ضایعات برنجی از طریق روش های غیر حضوری و به صورت عمده می باشد. در این زمینه صنایع و کارگاه های بزرگ از طریق آگهی این ضایعات را جمع آوری نموده و به طور مستقیم در اختیار تولیدکنندگان قرار می دهند. مزیت این روش به حداقل رساندن واسطه گری و تثبیت قیمت خرید ضایعات برنجی می باشد که در روش های دیگر مشاهده نمی شود.
انواع کاربردهای ضایعات برنجی
ضایعات مسی پس از گردآوری به شکل انواع قطعات و اتصالات شیرآلات و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. ترکیب آلیاژ برنج از مس و روی می باشد. به همین دلیل به نوعی از مقاومت، ماندگاری و انعطاف مناسبی برخوردار است. کاربردهای ضایعات برنجی را می توان به دو صورت صنعتی و غیر صنعتی تقسیم کرد.
کاربردهای ضایعات برنجی به صورت صنعتی
منظور از کاربردهای ضایعات برنجی به شکل صنعتی بدین معنی است که می توان از این ضایعات پس از بازیافت در بسیاری از صنایع از جمله صنایع دریایی و خودروسازی استفاده کرد. این فلز در تولید بخش سخت افزار یا قطعات کشتی ها و ناوبرها مورد استفاده قرار می گیرد. کاربرد آن در ساخت قطعات خودرو به عنوان مثال در یاتاقان خودرو و سایر قطعات اتومبیل ها می باشد. حتی در صنایع ریلی از ضایعات برنجی بازیافت شده در موتور لوکوموتیو نیز استفاده می شود که در نوع خود نشان از اهمیت این فلزرکاربرد می باشد. همانطور که در مبحث فوق نیز گفتیم عمده دلیل استفاده از فلز برنج در این صنایع به عدم ساییدگی و به اصطلاح مقاومت بالا در برابر استهلاک و فرسودگی و همچنین انعطاف این فلز است که هنوز هم نام این فلز را به عنوان یکی از مهمترین فلزات مورد استفاده در صنایع مختلف مطرح کرده است. البته لازم است یادآوری کنیم که فلز برنج با برنز از نظر کاربرد و نوع آلیاژ متفاوت است. بدین معنی که فلز برنز از ترکیب مس و قلع تولید شده و از نظر نوع استفاده با فلز برنج تفاوت دارد. هر چند به اشتباه برخی این دو فلز را به جای هم به کار می گیرند که صحیح نیست. تقریبا می توان گفت در هر یک از صنایع می توان این فلز را با درجات خلوص مختلف و از نظر آلیاژ با ترکیب های متغیر ملاحظه کرد. صنایع شیرآلات و اتصالات و تولید سرویس های مختلف بهداشتی از فلز برنج در محصولات خودشان استفاده می کنند.
سایر کاربردهای ضایعات برنجی
کاربردهای ضایعات برنجی در زمینه دکوراسیون به دلیل رنگ زیبا و نیز انعطاف مناسب آن همواره مورد توجه تولیدکنندگان قرار گرفته است. به عنوان مثال کلید، دستگیره و مغزی قفل درب های اغلب ساختمان های مسکونی و تجاری و بیمارستان ها از جنس برنج بوده که دلیل اصلی آن عدم جذب میکروب بوده و از همین جهت همواره در بازار تولید با استقبال فراوانی از جانب تولیدکنندگان و صنایع مختلف مواجه می شود. غیر از دکوراسیون و معماری همچنین در زمینه هنر و تولید آلات موسیقی نیز فلز برنج از دیرباز کاربرد داشته و توانسته است به خصوص در سازهای بادی برنجی مورد استفاده قرار گیرد. همانطور که گفتیم عمده دلیل استفاده از این فلز غیر از زیبایی و خوشرنگ بودن آن به کشش مناسب، انعطاف و دوام آن مربوط می شود که انواع ترومپت و شیپور از آن جمله به شمار می روند. همچنین لوازم آرایشی و بهداشتی و نیز انواع نوشت افزار که از فلز برنج در بدنه آنها به وفور استفاده می شود یکی دیگر از گزینه هایی هستند که همواره می توان ضایعات برنجی را پس از بازیافت آن مجددا به چرخه تولید برگرداند و دوباره در بازارهای فروش عرضه نمود.
ضایعات برنجی و انواع فلز برنج
کاربردهای ضایعات برنجی که قبل از چرخه بازیافت خریداری شده اند در واقع به موارد متعددی از جمله خلوص آن بستگی دارد. مهمترین ضایعات برنج عبارتند از: فلز برنج سفید، فلز برنج طلایی، فلز برنج دریایی، فلز برنج آلفا، فلز برنج بتا، فلز برنج فشنگی، سربی و سایر ضایعات برنجی می باشند.
