رول مس در طبیعت
رول مس در طبیعت به صورت مس سولفیدی، خالص و یا اکسیدی یافت می شود و بیشتراوقات به حالت کانی‌ها سولفیدی مانند کالکوزیت، بورنیت و کالکوپیریت یافت می‌شود.
مقدار درصد مس در معادن روباز شامل ۰.۵% است که تا ۱-۲% در معادن زیرزمینی پیش می رود.
رول مس طبیعی به‌صورت توده‌های بزرگ یا به شکل ذرات پراکنده در سنگ‌های آذرین در حالت آزاد در قشر زمین بوجود آمده اند.
در واقع این نوع مس در طبیعت زیاد نیست و فقط در بعضی نقاط دنیا مانند نواحی دریاچه‌ی «سوپریور» در ایالات متحده‌ی آمریکا، در کشور بولیوی، چین، شیلی و ایران دیده شده است.
عیار چنین مسی اگر به‌صورت توده‌ای باشد، بیش از ۹۲% و اگر به‌صورت ذرات پراکنده باشد در حدود ۱.۵-۱% می باشد.
کانه‌های اکسیدی رول مس بیشتر در قشری از زمین که نزدیک به سطح است، پیدا می شود و در اثر تغییرات جوی و واکنش‌های آرام شیمیایی که در رگه‌های سولفیدی کانه‌دار مس صورت می‌گیرد، بوجود می‌آیند.
از طرف دیگر آب‌های طبیعی که حاوی CO2 می باشد، بر روی کانه‌های سولفیدی اثر کرده و بتدریج آنها را به کربنات، اکسید، سولفات و گاهی اوقات آنها را به سیلیکات مس تبدیل می‌کند.
کانه‌های سولفیدی مس که مهم‌ترین ماده‌ی اصلی مس را تشکیل می‌دهند، در حدود ۹۵% از محصولات مس دنیا را شامل می‌شوند.
بیشترین تجمعات کانی‌‌زایی مس جهان، در میشیگان و آریزونای آمریکا، آلمان، روسیه و استرالیا دیده می‌شود.
خصوصیات کانسارهای فلزی
کانسارهای فلزی شکل متنوع و گسترش وسیعی دارند.
بنابراین برای حفر این قبیل موادمعدنی، بایستی از روش آتشباری استفاده کرد، این کانسارها در مقایسه با لایه‌های زغال، سخت‌ترند.
کانسارهای فلزی به شکل های مختلف دیده می‌شوند.
تعدادی از آنها لایه‌ای شکلند مثل برخی از معدن آهن، یکی از معمول ترین اشکال کانسارهای فلزی حالت رگه‌ای است، در این حالت، ماده‌ی معدنی به‌صورت رگه ای در داخل شکستگی و شکاف سنگ‌های درون‌گیر را پر می‌کند.
معمولاً ضخامت رگه در قسمت‌های مختلف آن تغییر می‌کند و ثابت نیست.
برخی از اوقات، به‌صورت توده‌ای تجمع می‌یابد و ماده‌ی معدنی منشا ماگمایی دارد، این مواد فلزی را به اشکال دیگر نیز می‌توان مشاهده کرد.
از دیگر خصوصیات کانسارهای فلزی این است که برخلاف کانسارهای رسوبی، سنگ درون‌گیر ماده‌ی معدنی دقیقاً مشخص نیست، یعنی تغییرات عیار ما در سنگ‌های ناحیه تدریجی است و به‌عبارت دیگر، سنگ درون‌گیر، بتدریج به ماده‌ی معدنی تبدیل می‌شود.
در این حالات، باید ماده‌ی معدنی را با اندازه‌گیری مرتب، عیار آنها را در سنگ‌ها، تعیین کرد.
