دنیای امروز دنیای پیچیده‌ای است و تقریبا هر کالایی می‌تواند نقشی استراتژیک در آن بازی کند. اما در میان خیل فراوان کالاها که می‌توانند شامل بازه ای از کالاهای معدنی خام تا محصولات مونتاژی در خروجی کارخانجات باشد، فلزات نقشی کلیدی تر را بازی می کنند و در میان طیف وسیع فلزات با رویکرد تجاری و صنعتی، فلز مس جایگاه ویژه ای دارد. جایگاهی که باعث شده تجارت جهانی مس به یکی از فاکتورهای تعیین کننده در عرصه های اقتصادی و صنعتی تبدیل شود.
فلز مس از دیرباز جزء فلزات شناخته شده بوده و همواره نقشی پررنگ در زندگی داشته است، اما در این دو قرن اخیر که انسان امروز دنیای خود را به دنیای الکتریسیته گره زده است، نقش فلز مس به عنوان یک کالای بسیار مهم و اساسی بیشتر دیده شده است. تا جاییکه هر گونه اختلافی در مسیر تجارت جهانی مس از کشورهای تولید کننده تا عمده شرکت های بزرگ مصرف کننده می تواند نظم بازارهای جهانی را به تلاطم بیاندازد. امروزه تقریبا نوع انسانی در هر نقطه ای از این کره خاکی نیاز خود را به فلز مس احساس می‌کند و این احساس نیاز همگانی موجبات بروز تجارتی جهانی شده است.
تجارتی که در آن کشورهای دارای منابع مس و در امتداد آن تولیدکنندگان مس یک سوی آن را تحت کنترل خود گرفته‌اند. سمتی که کشور ایران را بیشتر به سمت خودش می کشاند. چرا که کشور ایران به لطف سرزمین وسیعی که دارد و با توجه به دارا بودن معادن غنی مس به یکی از تولیدکنندگان جهانی مس تبدیل شده است.
کشور ایران با درکی منطقی از تجارت جهانی مس و با در نظر گرفتن منابع غنی معدنی که سعی در بهره‌برداری از آن داشته است. همواره تلاش مستمری در ورود موثر به این بازار را از خود نشان داده است. تلاشی که می‌تواند با همتی کارآمدتر و با توجه به پتانسیل بالای ایران در این عرصه رنگ و بوی پررونق تری به خودش بگیرد.
اما آنچه در حال حاضر نیاز به بررسی دارد، سهم ایران در تجارت جهانی است که با توجه به منابع غنی مس، ایران را در سمت و سوی تولیدکنندگان مس و تجارت آن قرار داده است.
بزرگترین ذخایر مس، میهمان کدام کشورها هستند؟
همانطور که گفتیم، یک سوی تجارت جهانی مس را تولیدکنندگان این فلز تشکیل می‌دهند و اساساً بزرگترین تولیدکنندگان مس از دل بزرگترین دارندگان مس بیرون می‌آیند. کشوری که معادن بیشتری از مس دارد، طبعا، تولید بیشتری از این فلز خواهد داشت. پس در بررسی تجارت جهانی مس و پرداختن به سهم ایران در تجارت جهانی مس، دانستن ذخایر بزرگ مس در سطح جهانی خالی از لطف نخواهد بود.
در این عرصه کشور شیلی با ۱۹۰ میلیون تن ذخایر ثبت شده، با سهم ۲۷ درصدی جایگاه نخست را دارا می باشد. باقی کشورها با اختلافی فاحش قرار دارند که به قرار زیر است:
- استرالیا ۸۷ میلیون تن و سهم ۱۲.5درصدی
- پرو ۷۰ میلیون تومان و سهم ۱۰ درصدی
و کشورهای آمریکا ۳۹ میلیون تن، مکزیک ۳۸ میلیون تن، چین ۳۰ میلیون تن، لهستان ۲۶ میلیون تن، به ترتیب جایگاه ۴ تا ۷ را در اختیار دارند. کشور ایران از این حیث، در جایگاه ۸ جهانی با ذخایر ثبت شده ی ۲۰ میلیون تن و سهم ۳ درصدی قرار دارد. جایگاهی که با توجه به عظمت تجارت جهانی مس می‌تواند نقشی اساسی و تعیین کننده برای کشور ایران به ارمغان بیاورد.
مس در کدام کشورها، بیشتر از دل خاک بیرون می آید؟
هر چند که وجود منابع معدنی در یک سرزمین می‌تواند پتانسیل لازم به جهت تولید آن محصول باشد، اما شرط کافی به نظر نمی‌رسد. هستند کشورهایی که در عین غنی بودن در یک ماده معدنی، در مسیر تولید آن ناتوان مانده اند و مس نیز کم و بیش شاهد این ماجرا شده است. آمارهایی که در عرصه ی تولید جهانی ارائه می شود، بیانگر استخراج سالیانه حدود ۱۹ میلیون تن از این فلز را نشان می دهد که از این حیث کشور شیلی با تولید 5.3 میلیون تن در سال، از خجالت منابع معدنی غنی خود در آمده است. جایگاه دوم از آن پرو با تولید سالانه ۲.۳ میلیون تن می باشد.
کشوری چون چین با تولید 1.9 میلیون تنی و با جا گذاشتن کشورهایی چون آمریکا و استرالیا، اثبات درستی از این گفتار که منابع غنی دلیل بر تولید غنی نمی باشد است. در جایگاه‌های بعدی می‌توان نام کشورهایی چون آمریکا، استرالیا، کنگو، زیمباوه، مکزیک و اندونزی را مشاهده کرد. کشور ایران با تولید حدود ۲۵۰ هزار تن در سال و سهم 1.5 درصدی از تولید جهانی و کسب رتبه ۱۲ در این رده‌بندی، به وضوح نتوانسته است سهم خود را از تجارت جهانی مس دریافت کرده باشد.
در آن سوی تجارت جهانی مس
تولید مس در جهت نیاز مصرف‌کنندگان آن می باشد. وجود کشورهای پرمصرف باعث استقبال از تولید این فلز در سطح جهان شده است. اما در این سوی تجارت جهانی مس چه می‌گذرد؟ همانطور که انتظار می‌رود، کشور چین که در اکثر عرصه‌ها جایگاه نخست را دارد، در عرصه مصرف فلز مس نیز جایگاه اول جهانی را دارا می باشد. کشور هند نیز با توجه به صنعت رو به رشد خود در این سال‌های اخیر به دومین مصرف کننده ی بزرگ جهانی در عرصه مس تبدیل شده است.
کشورهایی چون آمریکا، ژاپن، آلمان و روسیه از جمله بزرگترین مصرف کنندگان این فلز هستند. در واقع فلز مس چرخ گردان صنایع مختلف شده است و هر کشوری که صنعت قدرتمندتری دارد و یا در مسیر توسعه های صنعتی قرار گرفته است، به تبع نیاز بیشتری به فلز مس را احساس می کند.
آنطور که پیش‌بینی می‌کنند، جهان در سال های پیش رو به ۲۵ میلیون تن مس در سال نیاز دارد. نیازی که می‌تواند ثروتی قابل توجه از بازار تجارت جهانی مس برای کشورهای صاحب مس داشته باشد. به خصوص که در قالب کشورها افزایش مصرف مس دیده نمی‌شود و تنها در کشورهای رو به رشد آسیایی، مانند چین و هند است که شاهد رشد بسیار مصرف مس هستیم و نزدیکی ایران به این بازارهای همیشه تشنه می تواند فرصت مناسبی باشد تا ایران نیز بتواند با تکیه بر منابع غنی خود، سهم بیشتری را از بازار تجارت جهانی مس کسب نماید.
برای مطالعه بیشتر در رابطه با تجارت و فروش مس می توانید به مقالات زیر مراجعه نمایید:
بدون دیدگاه