فلز قلع، یکی از عناصر جدول تناوبی است که با علامت اختصاری Sn، نمایش داده می شود. این فلز یکی از پر مصرف ترین فلزات در ساخت ترکیبات فلزی و آلیاژهای صنعتی است. همچنین خواص فلز قلع برای بدن نیز مهم کاربردی است.
نحوه استخراج قلع به این گونه است که به صورت سنگ معدن از دل زمین استخراج می شود. همچنین اولین معدن استخراج قلع که به طور رسمی با این هدف بنا شد، معادن cornwall واقع در جنوب انگلستان بود. از این معادن تجارت بزرگی در خاورمیانه و اروپا صورت می‌گرفت.
در ادامه این مقاله از بازار فلز با بررسی کاربرد قلع و فواید آن برای بدن انسان همراه ما باشید.
ویژگی های فلز قلع
- رنگ بلورهای قلع نقره ای بوده و از لحاظ ظاهری بسیار شبیه و هم رنگ با فلز نقره است.
- این فلز بسیار قابل انعطاف و خم شدن است.
- فلز قلع برخلاف دیگر فلزات، نرم و ضعیف است اما چکش‌خواری خوبی دارند.
- مقاومت بالا در برابر فراسش و اکسیداسیون.
- قلع در برابر اسیدهای قوی، مواد قلیایی و نمک های اسیدی مقاومت خود را از دست می دهد.
- اکسید های قلع به صورت دانه های سفید و ریز است و به آن نمک قلع گفته می شود.
کاربرد فلز قلع در صنایع مختلف
در بخش قبلی مهم‌ترین فواید قلع را مورد بررسی قرار دادیم و اکنون قصد داریم تا به معرفی کاربرد قلع در صنایع مختلف و ترکیب آن با سایر فلزهای کاربردی مانند مس بپردازیم.
اضافه کردن قلع به فلز مس و ظروف مسی
در دوران باستان از قلع در ساخت سکه های برنزی و ظروف مسی بسیار استفاده میشد. چراکه برای جلوگیری از زنگ زدگی فلز و ظروف مسی، حتما باید قلع اندود شوند. این کار مانع از تولید ماده سمی حاصل از اکسید مس در اثر حرارت می گردد.
پوشش سایر فلزات با قلع
هنوز هم برای ساخت ظروف فلزی از فلز قلع جهت روکش کردن فلز اصلی استفاده میشود. درواقع برای پوشش و عایق کردن فلزاتی همچون سرب، روی و فولاد، از این فلز مهم استفاده میشود.
ترکیب قلع با سایر فلزات و تولید آلیاژهای فلز قلع
قلع خاصیت آلیاژ شدن مناسبی دارد؛ آلیاژ قلع و سرب، مس و قلع یا همان برنز، نمونه‌هایی از پرکاربردترین آلیاژهای قلع هستند؛ از آلیاژهایی که از مشتقات فلز قلع به دست می آید می توان به بابیت، پیوتر، برنز فسفر دار، لحیم و فلز سفید زد زنگ نیز اشاره نمود.
تولید برنز از ترکیب مس و قلع
برنز از ترکیب قلع و مس بدست می‌آید و به صورت آلیاژ مقاوم در برابر اکسید شدن ساخته می شود. فلز برنز از قدیم برای ساخت سکه، صفحات خام و تخت جهت ساخت ظروف و وسایل تزیینی و … استفاده می شده و به دلیل وجود قلع در سطح آن ضد زنگ بوده است.
کاربرد قلع در لحیم‌کاری
از دیگر کاربرد های رایج فلز قلع که امروزه مصرف زیادی هم دارد، ساخت مفتول‌های باریک قلع جهت لحیم کاری قطعات الکترونیکی است.
مفتول های باریک قلع که به آن سیم لحیم گفته میشود، از ترکیب ۶۰ درصد قلع و ۴۰ درصد سرب بدست می آید.
سایر فواید قلع در ساخت محصولات مصرفی
- ساخت شیشه های عایق دربرابر یخ زدگی و مه
- تابلو های شب نما
- ساخت پلاستیک
- تولید رنگ های چاپ
- تولید قوطی کنسرو
خواص فلز قلع برای بدن انسان
همان‌طور که در ابتدای مقاله نیز به آن اشاره کردیم، فواید قلع برای بدن بسیار مهم و کاربردی است، البته اثرات قلع در شرایط مختلف می‌تواند متفاوت باشد.
تاثیر خواص فلز قلع برای بدن انسان به مقدار و غلظت ماده و خصوصیات فردی که قلع را جذب می‌کند، بستگی دارد.
معمولا قلع از طریق مواد غذایی، تنفس بخارات قلع و تماس پوستی در بدن جذب می گردد. همچنین قلع جذب شده در بدن انسان اثرات مختلفی ایجاد می کند. از جمله این اثرات میتوان به سوزش چشم، سردرد، شکم درد، سرگیجه و اختلال در تنفس اشاره کرد.
در بعضی افراد این اثرات شدیدتر بوده و منجر به آسیب در بافت کبد، کاهش ایمنی بدن و ناهنجاری های مغزی می شود.
تاثیر قلع بر موجودات زنده
قلع جذب شده در آب برای جانداران آبزی بسیار خطرناک است. از جمله این اثرات میتوان به نابودی قارچ ها، جلبک ها و پلانکتون ها اشاره کرد. این جانداران وظیفه تولید اکسیژن در آب را دارند و نبود آنها باعث نابودی جانداران آبزی می شود. همچنین در ماهی ها نیز منجر به اختلال در رشد تخمک ها، تولید مثل و رژیم غذایی آنها میشود.
بیشتر بخوانید:
- شمش قلع و ۵ کاربرد آلیاژ های این عنصر پر مصرف در صنایع مختلف
- آلیاژ مس و قلع چیست و ۳ آلیاژ دیگر مس کدام است؟
سوالات متداول
مضرات قلع برای بدن چیست؟
سوزش چشم، سردرد، شکم درد، سرگیجه و اختلال در تنفس نمونه‌های از مضرات قلع برای بدن انسان و سلامتی آن محسوب می‌شوند.
از کجا قلع بخریم؟
شما می‌توانید از فروشگاه‌های آنلاین معتبر در زمینه فروش فلزات نسبت به خرید فلز قلع اقدام کنید. همچنین مراجعه حضوری به بازار فلزات و آهن نیز می‌تواند مناسب باشد.
خواص قلع برای بدن انسان چیست؟
قلع یکی از عناصر لازم برای بدن انسان است که ازطریق، لمس پوست، تنفس بخارات قلع و مواد غذایی جذب میشود؛ البته علاوه بر فواید قلع برای بدن انسان، جذب بیش از حد آن خطراتی را نیز به همراه دارد.
