کاربردهای فلز مس و مصارف آن در زندگی و صنعت
فلز مس کاربردهای بسيار متنوع و زیادی دارد. اين عنصر قدمتی به طول تاريخ بشر دارد. مس همواره يكی از مهمترين مواد در صنعت بوده و امروزه يكی از پركارترين فلزات غيرآهني سنگين است.
مس خالص به دليل ويژگيهای فيزيكی و شيميايی و به ویژه رسانايی الكتريكی، چكش خواري بالا و در نتيجه قابليت بالای كار بر روی آن و مقاومت در برابر خوردگی کاربرد وسیعی دارد. كانیهای تركيبات مس با رنگهای روشن به ویژه قرمز، سبز و آبی مشخص می شوند.
ويژگيهاي فلز مس
برخی از مهمترین ويژگيهای فلز مس را در این قسمت برای شما عزیزان آورده ایم:
- قابليت خارق العاده هدايت جريان برق و گرما، قابليت چكش كاری، مقاومت در برابر خوردگی، قابليت ماشين كاری، استحكام كششی، خاصيت آلياژی و و قابليت چشمگير شكل پذيری مس را به فلزی مطلوب برای استفاده در مصارف گوناگون تبدیل کرده است.
- فلز مس در بسياری از بخشها هم به عنوان يك كالا واسطه ای كاربردهای متنوعی پيدا کرده و هم در بعضی از حيطه ها به عنوان يك كالای نهائی مورد استفاده قرار می گيرد. فلز مس به طور ویژه در زمینه هنر به دليل رنگ سرخ و جذاب آن موارد استفاده زیادی دارد.
مهم ترين موارد مصرف فلز مس
- مهم ترين موارد مصرف فلز مس در صنايع برق و الكترونيك (حدود 46 درصد) است. از مس و آلياژ هاي آن در صنايع گوناگون همچون صنايع مكانيكي، متالورژي، فلز كاري، شيميايي و … استفاده مي شود. فلز مس در صنايع دارويی، كانه آرايی، رنگ سازی و صنعت پوست و چرم نيز کاربرد دارد. کاربرد فلز مس در صنعت كاغذسازی نیز قابل توجه است.
- از فلز مس در كشاورزی، حمل و نقل (هواپيما و كاميون و …)، صنايع نظامی (پوكه فشنگ، گلوله توپ و …)، صنايع كشتی سازی، مصارف ساختمانی مانند انواع لوله های مسی مورد استفاده در لوله كشی، انواع دستگيره های درب و ساير اثاثيه ثابت خانه ها ، انواع مجسمه ها، مصارف الكتريكی شامل انواع دستگاههای تقويت كننده الكتريكی و كليد انتقال برق الكتريكي (به عنوان سيم گرد يا ميله، به صورت عايق دار يا بدون عایق در توليد جريان، انتقال جريان و رسانايی) استفاده می شود.
- در الكترومغناطيس و در انواع موتورها، ژنراتورها، ترانسفرمرها و ساير دستگاه های الكتريكی، موتورهای الكترومغناطيس و ماشين بخار وات، لوله های خلاء، لوله های اشعه كاتدی، اجاق مايكروويو، هدايت موج برای اشعه مايكروويو، سطح بيواستاتيك در بيمارستانها، ماده مركب به صورت محلول در شيمی، ماده سمی و يا خالص كننده آب و … نيز استفاده می شود.
مصارف الکترونیکی فلز مس
تقريباً نيمي از مصرف مس دنيا به اهداف الكتريكي و مصارف الکترونیکی اختصاص می يابند. به دليل رسانايی دمايی بالا فلز مس در لوله و مجراها به ويژه برای منظور گرم كردن، سرد كردن و انتقال حرارت مناسب هستند.
همان گونه كه مس با رسانايی بالا در كاربردهای الكترو تكنيك و الكترونيك مورد احتياج است. نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کنید این است که كيفيت های ويژه ای از مس جهت ساير كاربردها انتخاب می شوند.
آلياژهاي فلز مس
آلياژهای متداول فلز مس به خصوص برنج، برنز، مس نيكل و مس نيكل نقره اهميت زیادی دارند. تقريبا 30 درصد توليد مس جهان در آلياژ سازی به كار برده می شود. آلياژهای مس عموماً سرد كار بوده و تنها 10 درصد از آنها با روش ريخته گری تولید می شوند.
به علت مقاومت بالای فلز مس در مقابل خوردگی از اين فلز در صنايع غذايي و شيميايی استفاده می شود. همچنین در مهندسی مكانيك برای توليد ابزارهای دقيق و در ساخت خودرو و كشتی سازی كاربرد فراوان دارد.
مصارف ساختمانی فلز مس
امروزه كاربرد فلز مس در ساختمان سازی به عنوان ماده نصب، ديوار سازی و سقف سازی در حال افزایش است. در مهندسی هيدروليك مس در گرفتن روزنه های سدها، دريچه سد و پل ها كاربرد زیادی دارد. بعد از طلا فلز مس تنها عنصر فلزی است كه دارای رنگی غير از خاكستری است.
مس موجود در خاك عنصر رديابی جهت مسیر یابی بسياری از مخلوقات از جمله انسانها استفاده می شود. اين فلز به عنوان يكی از مهمترين و مفيدترين فلزات است و ميتواند تشكيل آلياژ دهد. مس با قلع مخلوط شده و تشكيل bell Metal می دهد و با نسبت كوچكتری تشكيل برنز می دهد. فلز مس با روی مخلوط شده و تشكيل آلياژ برنج، Pinchbeck و آلياژهای ديگر را می دهد. اين فلز می تواند به علت قابليت انعطاف پذيری به صورت ورقه ای، سيم و لوله ای نیز شکل بگیرد.
مس به شكل تصفيه شده توسط توليد كنندگان شمشهای مس، ريخته گريها، واحدهای مفتول سازی، واحدهای توليد كننده فرآورده های برنجی و ساير بخشها مورد مصرف قرار می گيرد و تبديل به فرآورده هایی نظير سيم بدون پوشش، كابل و سيم پوشش دار، نوار و تسمه، لوله، ميله، محصولات ريخته گيری و… مي شود.
امروزه معماران و طراحان از فلز مس در نمای خارجی ساختمان و هم دکوراسیون داخلی استفاده می‌کنند. استفاده از این فلز به اندازه آلومینیوم رایج نیست و اکسید شدن مس طراحان را برای استفاده از آن دچار تردید می کند. از این فلز در ساخت اشیاء دکوراتیو، انواع مجسمه، جواهرات، وسایل روشنایی، ظروف آشپزخانه، خطوط انتقال آب و بخار آب در ساختمان، سیم ها، لوله های مسی، لوله کشی منازل و … استفاده می‌شود.
مصرف نهایی یا End -Uses فلز مس
استفاده از اين فرآوردها در صنايع مختلف اصطلاحاً مصرف نهايی مس و يا “End -Uses ” ناميده مي شود. اين صنايع به ترتيب اهميت عبارتند از :
صنايع برق و الكترونيك، صنايع ساختمانی، صنايع كالاهای مصرفی، صنايع توليد ماشين آلات صنعتی، صنعت حمل و نقل و صنايع نظامی. مس یکی از چهار فلزی است که رنگ طبیعی آن خاکستری یا نقره‌ای نیست و بیشترین تولید سالانه این فلز متعلق به کشور شیلی با ۵/۷ میلیون تن است. گفتنی است ایران تأمین‌کننده حدود ۳ درصد از ذخایر مس دنیا است.
کاربرد فلز مس در صنعت کشاورزی
نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که فلز مس به عنوان یک ماده ی مغذی اساسی و مورد نیاز برای رشد بهتر بافت های زنده در گیاهان و دیگر جانداران نقش اساسی دارد. این فلز برای کنترل بیماری قارچی، به عنوان محرک برای رشد مرغ ها و جوجه های پرواری نیز استفاده می شود. سولفات مس نیز یکی از پرکاربردترین مشتقات فلز مس است.
کاربرد مس در صنعت استیل
استیل یکی از آلیاژهای آهن است و مهمترین عناصر تشکیل دهنده آن کروم و نیکل است. وجود حداقل میزان ۱۰٫۵ درصد عنصر کروم آلیاژ استیل را در برابر خوردگی محافظت می کند. همچنین عناصری مانند نیکل، مولیبدن، تیتانیوم، آلومینیوم، نایوبیوم، مس، نیتروژن، گوگرد، فسفر و یا سلنیوم به منظور افزایش مقاومت در برابر خوردگی در محیط های خاص و افزایش مقاومت دربرابر اکسیداسیون به این آلیاژ افزوده می شوند و این عناصر ویژگی های خاصی به این فلز می‌بخشند.
بیشتر بخوانید:
براق کردن فلز برنج با روش های ساده و با مواد ارزان قیمت
فروش مس در بازار و کسب درآمد از ورق مس
صفر تا صد کاربرد ورق مس [مخصوص تحقیق درس کار و فناوری پایه نهم ابتدایی]
جمع بندی
همانطور که گفتیم فلز مس کاربردهای گسترده ای دارد. امیدوارم با مطالعه این مقاله پاسخ این سوال خود را دریافت کرده باشید که چرا این فلز به این اندازه پرمصرف و ارزشمند است. مس به دلیل ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی بخصوص ویژگی رسانایی الکتریکی آن از فلزهای پرکاربرد در زندگی روزانه ما و همچنین در صنعت به شمار می‌آید. چکش خواری بالا، قابلیت ماشین کاری، استحکام کششی و مقاومت در برابر خوردگی از ویژگی‌هایی است که مس را به فلزی کاربرد تبدیل کرده است. برای کسب اطلاع بیشتر از قیمت فلز مس و نحوه خرید آنلاین آن با ما در ارتباط باشید.
بدون دیدگاه