آلیاژ برنج، فلزی زرد رنگ و نزدیک به رنگ طلا است. ورق برنج در برابر لکه و کدر شدن مقاوم است، یعنی دیرتر اکسید میشود، همچنین در گذشته برای اولین بار، با ذوب کردن مس و سنگ معدن فلز روی، فلز برنج تولید شد که نسبت به ورق مس و روی چکشخوار تر است.
دمای ذوب فلز برنج بین ۹۰۰ تا ۹۴۰ درجه سانتیگراد است که با تغییر درصد مس در ترکیب آن با روی، سختی و نرمی فلز برنج نیز تغیر میکند.
یکی از خواص فلز مس که در آلیاژ برنج وجود دارد، خاصیت میکروب کشی آن است. به همین دلیل از آن جهت ساخت دستگیره و دیگر فلزات موجود در بیمارستان‌ها استفاده میشود. برنج خاصیت مغناطیسی کمی داشته و به راحتی از فلزلت دیگر تفکیک میشود، به همین علت به آسانی دوباره بازیافت میگردد. چگالی فلز برنج 8.4 گرم بر سانتیمتر مربع است.
انواع مختلف برنج های آلیاژی
ورق برنج شامل مس – روی است و عناصری مثل قلع، آلومینیوم، سیلیسیوم، منگنز، نیکل و سرب به آن اضافه شده و برنج های آلیاژی ساخته میشود. با افزایش درصد منگنز، آهن و قلع در تولید برنج، بجای برنج زرد به برنز منگنز میرسیم.
با اینکار استحکام و چکشخواری آلیاژ برنج بسیار افزایش یافته و با افزایش 3 درصد سرب در ترکیب فلز برنج، حالت پذیری و چکش خواری آن بسیار کاهش مییابد.
برنج کم عیار
با افزایش درصد روی در ترکیب فلز برنج، استحکام و شکل پذیری آن افزایش مییابد. با اینکار رنگ فلز برنج بسته به درصد روی از زرد به قرمز، طلایی یا سبز-زرد تغییر پیدا میکند.
جهت تغییر در فلز و شکل دهی به این آلیاژ برای تولید محصول باید در دمای 730 تا 900 درجه سانتیگراد روی آن کار شود. برنج کم عیار در شرایط دمای اتاق بسیار شکل پذیر و چکش خوار بوده و با افزایش طول کار کردن روی آن بسیار راحت تر میگردد.
برنج پر عیار
با افزایش مقدار روی در ترکیب فلز برنج، استحکام آن بسیار بالا میرود. با اینکار شکل پذیری برنج به مقدار قابل توجهی افزایش مییابد.
برنج حاوی آلومینیم و قلع
افزایش ۱% قلع و مقداری آلومینیوم به فلز برنج مقاومت آن را به خوردگی در برابر آب افزایش میدهد. استفاده از قلع با آلومینیوم، باعث ایجاد لایه اکسیدی از آلومینیوم در سطح فلز برنج میشود.
این لایه اکسیدی از برنج در برابر خوردگی ناشی از تماس آن با آب محافظ میکند. با افزایش آرسنیک برای جلوگیری از خوردگی و افزایش ۱% قلع به « برنج زرد » مقاومت به خوردگی فلز برنج بهبود یافته و آلیاژی به نام برنج کشتی پدید میآید.
برنج حاوی سیلیسیم
این آلیاژ معمولاً حاوی 1-3 درصد عنصر سیلسیوم است. از این نوع آلیاژ در ساخت لوله ، اتصالات، تیر پرچ، فیوزها ، لوازم لوله کشی، پیچ و مهره مورد استفاده میشود. نوع نوردی آن نیز به صورت ورقی، لوله و … در ساخت تانکر و مخازن، سماور، رادیاتور و … به کار میرود.
سوالات متداول درباره فلزات برنج
در بازار فلزات، برنج چه نوع فلزی است؟
فلز یا آلیاژ برنج ترکیبی از دو فلز روی و مس است؛ این فلز زرد رنگ دارای ویژگی‌های مناسبی است و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چند نوع آلیاژ برنج وجود دارد؟
بهطور کلی انواع آلیاژها از فلز برنج تولید میشوند که پرکاربردترینهای آن عبارتند از آلیاژ برنج پرعیار یا کمعیار، برنج حاوی سیلیسیم، قلع، آلومینیوم و آلیاژهای دیگر.
کم عیار یا پرعیار بودن فلز برنج به چه معناست؟
کمعیار بودن یا پرعیار بودن فلز یا آلیاژ مس به میزان (روی) موجود در آن بستگی دارد که هرچه عنصر روی در آلیاژ برنج بیشتر باشد، این فلز پرعیارتر خواهد بود.
جمع‌بندی؛ آشنایی با فلز برنج
فلز برنج ترکیبی آلیاژی از مس و روی است. معمولاً ترکیب این آلیاژ با عناصر دیگر را برنز می نامند. بعضی مواقع نام این عنصر آلیاژی به همراه برنز آورده میشود، به طور مثال برنز قلع‌دار یا برنز فسفردار از جمله این نامگذاری ها هستند. نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که با تغییر مقدار روی، خواص آلیاژهای مس-روی نیز تغییر میکند. برنج‌های مس- روی که عناصر اضافی مانند قلع، آلومینیوم، سیلیسیم، منگنز، نیکل و سرب دارند به عنوان برنج‌های آلیاژی نیز نامگذاری می شوند.
همچنین فلز برنج از مدت‌ها قبل از تاریخ مورد استفاده قرار می گرفتند. در آن زمان که انسانها هنوز فلز روی را نمی‌شناختند با ذوب کردن مس همراه با سنگ معدن فلز روی، برنج تولید می‌کردند. جهت خرید آنلاین ورق برنج و سایر فلزات با کارشناسان ما در فروشگاه بازار فلز در ارتباط باشید.
