اکتشاف رول مس با روش‌های زمین شناسی

تفحص و اکتشاف رول مس

در تفحص ذخایر کانی رول مس از روش های و تئوری‌های ژئوفیزیکی و زمین‌شناسی فراوانی استفاده می‌شود.  کاربرد قوانین ورق مس در زمین‌شناسی در درجه‌ی اول اهمیت قرار دارد چرا که هر کار یافته ای در اوایل کار بر درک و واکاوی صحیح پیدایش ماده‌ی کانی و انتخاب محله مناسب اکتشاف استوار است ذخیره های عظیم پورفیری و رسوبی با داشتن زون‌های بسیار زیاد دگرگون و با توجه به رنگ  پدیده‌های نمادین کانسار با پردازش داده های ماهواره‌ای و کانی‌ها به آسانی قابل رویت است ولی در صورت پنهان بودن کانسار در زیر تراکم بی‌بار انتخاب استراتژی اکتشافی برای رسیدن به آن الزامی است.

بنابراین اکتشاف رول مس و ورق مس باید برپایه‌ی نظریات زمین‌شناسی، ژئوفیزیکی، ژئوشیمیایی و نمونه‌گیری سه بعدی از طریق حفاری باشد.

به‌طور معمول در اکتشاف کانسارهای مس با توجه به تیپ کانی‌سازی می‌توان از داده‌های ژئوفیزیکی هوایی استفاده نمود. برای مثال، کانسارهای نوع ماسیوسولفید را می‌توان مستقیماً با روند الکترو مغناطیس (EM) مشخص نمود. در این حالت محدوده‌ی کانی‌سازی را به‌صورت یک توده‌ی کاملاً رسانا در نقشه‌ی مقاومت ویژه می‌توان مشاهده نمود.
برای سایر انواع کانی‌سازی مس مانند نوع پورفیری، اسکارن، رگه‌ای که به نوعی مرتبط با توده‌های نفوذی و عوامل ساختاری گسل‌ها یا کنتاکت لایه‌ها می‌باشند، توده‌ی کانی را به‌طور مستقیم نمی‌توان مشخص نمود، بلکه با استفاده از داده‌های ژئوفیزیک هوایی محل توده‌های نفوذی و گسل‌های عبوری‌ از نزدیکی و یا مرتبط با آن‌ها و نیز نواحی آلتراسیون تعیین گشته و براساس آن‌ها نواحی جهت تفحص معرفی می‌گردند. در حقیقت در این حالت از ژئوفیزیک به‌طور غیرمستقیم برای تفحص و یافتن ذخایر مس استفاده می‌شود.

استخراج مواد کانی

استخراج روباز قدیمی‌ترین روش استخراج از معادن برای اکتشاف رول مس است. بیش از دو سوم موادکانی جامد جهان به طریق روباز استخراج می‌شوند. اصولاً به‌دلایل فنی و اقتصادی سعی می‌شود که کانسارهای سطحی و بسیاری از کانسارهای نزدیک به سطح، به طریق روباز استخراج شوند. زیرا مزایای معادن روباز، هزینه‌ی کم استخراج، نبود مسائل مربوط به نگهداری، تهویه و روشنایی فضاهای زیرزمینی، استخراج روباز را پرجاذبه می‌سازد.
اغلب معادن سنگ‌های ساختمانی، فلزات کم‌عیار کلیه معادن لیگنیت و پاره‌ای از معادن زغال‌سنگ به طریق روباز استخراج می‌شوند.
در معادن روباز امکان به‌کار انداختن ماشین‌آلات بزرگ و به‌طور کلی مکانیزه کردن عملیات استخراجی آسان‌تر است و بدین وسیله می‌توان هزینه‌های استخراجی را کاهش‌داد. همچنین راندمآن‌هایی که از معادن روباز بدست می‌آید گاهی چندین برابر (تا ۲۰ برابر و بیشتر) معادن زیرزمینی است. به‌عبارت دیگر یک کارگر به ازای یک شیفت کار در یک معدن روباز چندین برابر همکار خود در معادن زیرزمینی تولید می‌کند.

عامل اصلی تعیین ابعاد معدن روباز شکل کانسار است ولی غالباً برای استخراج کامل ماده‌ی کانی خاک‌برداری لازم می‌شود و بنابراین وسعت معدن عملاً بیش از ابعاد کانسار می‌شود. در کارگاه استخراج معدن روباز مهم‌ترین عامل تعیین کننده‌ی ابعاد معدن، پس از شرایط طبیعی و توپوگرافی، مقدار استخراج روزانه و میزان سرمایه‌گذاری است. عمر معدن روباز مانند معادن زیرزمینی به مقدار ذخیره و محصول بستگی دارد.
متداول‌ترین روش استخراج معادن روباز روش استخراج پله‌ای است. در این روش کانسار را به‌صورت پله پله درآورده و آن‌گاه پله‌ها مورد استخراج قرار می‌دهند
روش استخراج، نوع و محل فضای کارگاه استخراج را تعیین و عملاً ابعاد هندسی فضای لازم را مشخص می‌کند. کارگاه استخراجی منبع اصلی سوددهی یک معدن بوده و به‌همین دلیل با انتخاب صحیح روش استخراج می‌توان به اقتصاد معدن کمک ‌کرد.