آیا از 18 اهمیت و کاربرد آلیاژ ورق برنج در دنیای امروز آگاهی دارید؟

آلیاژ ورق برنج ، خواص پزشکی و نکات بهداشتی آن

آلیاژ ورق برنج یکی از آلیاژ­های پرکاربرد در دنیای صنعت است که ویژگی­های منحصر­به‌­فرد و خاصی دارد. به‌­طور کلی ورق­های برنجی حاصل ترکیب دو فلز مس و روی است، که با تغییر مقادیر این دو فلز خواص فیزیکی و شیمیایی ورق برنجی نیز تغییر پیدا می­کند. مثلا با افزایش مقادیر آلیاژ مس، از نظر فیزیکی رنگ برنج به زرد پر­رنگ متمایل می­شود و از نظر شیمیایی نیز انعطاف‌­پذیری، استحکام، زیبایی و میزان براقیت ورق­های برنجی نیز بیشتر می­گردد.

آلیاژ ورق برنج
آلیاژ ورق برنج

خواص آلیاژ ورق برنج چیست؟

ورق برنجی با توجه به مقادیر مس و روی موجود در ترکیبات خود خواص متفاوتی را خواهد داشت. چگالی آلیاژ ورق برنج غالبا بین 8.4 تا 8.7 گرم بر سانتی­متر مکعب است. آلیاژ ورق برنج می­تواند در حدود 33 تا 67 درصد مس داشته باشد. اما گاهی اوقات با توجه به کاربرد ورق­های برنجی مقادیر مس موجود در آلیاژ برنج می­تواند بسیار بیشتر از این درصد­ها باشد.

آلیاژ ورق برنج
ورق مسی

در آلیاژ ورق برنج مقادیر دیگری از فلزاتی چون آهن، قلع، آلومینیوم، سیلیسیوم،  منگنز و … نیز وجود دارد که هر کدام از این عناصر باعث شده که ویژگی مشخصی از ورق­های برنجی بهبود پیدا کند. مثلا وجود عنصر آهن در ترکیبات برنجی موجب می­شود که سختی و استحکام آن بیشتر باشد. ب­علاوه چون در ترکیبات برنج عنصر مس وجود دارد ورق برنج دارای رسانای الکتریکی و حرارتی است.

این آلیاژ در برابر لک و تیرگی­‌ها، مقاومت خوبی از خود نشان می­دهد. از آن جا که برنج فلز بسیار مناسبی برای ریخته­‌گری است از ورق­های برنجی در تهیه و ساخت ظروف برنجی و سایر لوازم فلزی نیز استفاده می­کنند.

خاصیت مهم و کاربردی ورق برنج قابلیت بازیافت آن توسط آهنربا است. این خاصیت مهم باعث شده است که قیمت ورق­های برنجی در مقایسه با سایر فلزات قابل بازیافت بیشتر باشد.

دسته ای از ورق­های برنجی دارای قلع و آلومینیوم اند که با ایجاد یک روکش بر روی فلزات برنجی مقاومت ورق­های برنجی را به طور قابل ملاحظه‌­ای بیشتر می­کنند. ظروفی که دارای روکش آلومینیوم و قلع هستند در برابر شرایط محیطی و رطوبت محیط مقاومت خوبی از خود نشان می­دهند. دسته‌­ای دیگر از آلیاژ­های ورق برنجی حاوی مقادیر مشخصی از سیلسیوم‌­اند!

وجود سیلسیوم در ریخته‌­گری فلزات موجب می­شود که عملیات ریخته­‌گری در تمامی دما­ها به خوبی انجام پذیرد. پس در تولید­های مختلف موثر است. از ورق­های برنجی حاوی سیلیسیوم در ساخت تانکر­ها، سماور، رادیاتور، قطعات قالب­‌سازی، پیچ و مهره‌­ها، عملیات ضد آب و … استفاده می­کنند.

آلیاژ ورق برنج
ظروف تهیه شده از آلیاژ ورق برنج

ظروف تهیه شده از آلیاژ ورق برنج

ظروف برنجی دارای بدنه‌­ای از جنس آلیاژ فلز برنج هستند. جالب است بدانید که در طب سنتی همواره استفاده از ظروف برنجی توصیه می­شود. در گذشته از آلیاژ برنج در ساخت سماور، کتری، قاشق، قوری و … استفاده می­کردند. اما امروزه ظروف متنوع و مختلفی از جنس برنج و آلیاژ­های مختلف آن تولید و به بازار عرضه می­شود. ظروف برنجی می­توانند در دو دسته اصلی قرار بگیرند:

ظروف برنجی که اصل هستند یعنی کلا از فلز برنج درست می­شوند. استفاده از  این نوع از ظروف می­تواند برای بدن بسیار مفید باشد زیرا در هنگام طبخ غذا مقادیر مناسبی از روی وارد غذا می­شود و در زنجیره‌­ی غذایی انسان­ها قرار می­گیرد در نتیجه روی مورد نیاز بدن انسان­ها نیز به خوبی تامین می­شود.

دسته­‌ی دیگر ظروف برنجی هستند که دارای لعابی از فلز برنج می­باشند پس جنس بدنه­‌ی آن­ها می تواند از سایر فلزات باشد. در این صورت با ظروف غیر اصل برنجی روبرو خواهید بود. ظروف غیر اصل برنجی دست­‌ساز نیستند و ارزش زیادی نخواهند داشت.
لازم است بدانید استفاده از ظروف برنجی نه تنها هیچ گونه ضرری به انسان­ها نمی­زند بلکه برای سلامت انسان­ها نیز مفید است. استفاده از این ظروف باعث می­شود که کمبود عناصر مهمی چون روی و مس در بدن به خوبی جبران شود. آلیاژ ورق برنج خاصیت ضد باکتریایی خوبی از خود نشان می­دهد، پس از رشد و تکثیر باکتری­ها روی ظروف برنجی ممانعت می­کند.

ب­علاوه استفاده از ظروف برنجی عملکرد سلول­های مغزی و دستگاه گوارش را تا حد بسیار زیادی بهبود می­بخشد. در نتیجه به شما توصیه می­کنیم برای طبخ غذا از ظروف برنجی اصل استفاده نمایید تا بدن شما عناصر مهم و حیاتی چون مس و روی و … را به­‌طور کاملا طبیعی دریافت نماید.

آلیاژ ورق برنج
ظروف تهیه شده از آلیاژ ورف برنج

انواع آلیاژ ورق برنج از نظر عیار آن

ورق برنج کم عیار: این نوع ورق برنجی در های بالا شکل‌­پذیری بسیار خوبی دارد، انعطاف­پذیر است و به خوبی حالت می­گیرد. مقدار عنصر روی موجود در برنج کم عیار بین 5 الی 20 درصد متغیر خواهد بود.

ورق­‌های برنجی پر عیار: این نوع ورق برنجی حاوی 20 الی 40 درصد فلز روی است. پس درصد روی موجود در این نوع برنج بیشتر است در نتیجه استحکام و مقاومت ورق برنج پر عیار بیشتر خواهد بود.

آن­چه در قیمت آلیاژ ورق برنج تاثیر مستقیم می­گذارد مقادیر وجود مس در آن است. همان­طور که گفتیم وجود هر چه بیشتر مس در آلیاژ برنج موجب افزایش انعطاف­‌پذیری آن می­شود. مس به خوبی خواص کاربردی ورق برنج را بهبود می­بخشد و قیمت آن را نیز بالا­تر می­برد. مسلما با افزایش ضخامت آلیاژ ورق برنج قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود.

جمع بندی

آلیاژ ورق برنج از عناصر اصلی مس و روی تشکیل می­شود اما عناصر فرعی دیگری چون، منگنز، قلع، آلومینیوم و … می­تواند در ترکیبات آن باشند که وجود هر کدام از این عناصر ویژگی خاصی را در ورق برنج بهبود می­بخشند. آلیاژ ورق برنج کاربرد فراوانی دارند که در بالا به طور خلاصه به ذکر کاربرد و موارد استفاده  آن پرداختیم.

منابع

[1] ​https://www.thoughtco.com/brass-composition-and-properties-603729

[2] https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AC_(%D8%A2%D9%84%DB%8C%D8%A7%DA%98)

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *