فلز مس به رنگ قهوه ای مایل به قرمز است، این فلز دارای انعطاف پذیری زیادی است، به علاوه قابلیت هدایت الکتریکی و حرارتی بالایی نیز دارد. بیشترین هدایت الکتریکی مربوط به فلز نقره است و پس از آن فلز مس در رده ی دوم قرار می گیرد. ورقه مسی صفحاتی از جنس فلز مس هستند که می توانند ضخامت های مختلفی داشته باشند.
ویژگی های ورقه مسی
تولید ورق مسی با خلوص بالای مس، آن را برای مصارف الکتریکی بهینه می کند. هدایت حرارتی و تغییر شکل بالای ورقه های مسی موجب شده است که اهمیت زیادی در صنایع الکتریکی و صنایع دیگر داشته باشد.
از دیگر ویژگی های مناسب ورقه مسی:
داشتن مقاومت بالا در برابر خوردگی
داشتن انعطاف بالا
داشتن استحکام کششی بیشتر از فولاد
قابلیت جوشکاری همراه با شکل پذیری مناسب
قابلیت گرم کاری و سرد کاری
نرم و مفتولیت بالا
قابلیت ماشین کاری
کاربرد ورقه مسی در صنایع مختلف:
مصارف مس در ساختمان: ورق مسی با داشتن خاصیت انعطاف پذیری بالا در صنعت لوله کشی آب سرد و گرم، مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از فلز مس برای پوشش بام، آب بندی و … نیز رایج است. گاهی با افزودن اندکی مس به ترکیبات سایر فلزات، ویژگی های فلزات دیگر را بهبود می بخشند مثلا موجب افزایش مقاومت یا افزایش شکل پذیری فلزات دیگر می شوند.
با افزودن مقداری مس به ترکیب آلومینیوم موجب افزایش مقاومت فلز آلومینیوم در برابر عوامل محیطی یا ضربه می شوند. با آبکاری فلز مس روی فلزات دیگر سطحی ایجاد می شود که هدایت الکتریکی خوبی از خود دارد و این امر می تواند در صنعت الکتریسیته کاربرد فراوانی داشته باشد. استفاده از ورقه مسی برای تولید رنگ‌های شیشه و سرامیک نیز مناسب است. گاهی از نمک های مس دار برای محافظت چوب‌ها نیز استفاده می شود.
ورقه های مسی با داشتن هدایت الکتریکی مناسب در الکترومغناطیس و موتورهای الکتریکی و هدایت امواج از آنها به وفور استفاده می شود.
ورقه مسی با داشتن خاصیت انتقال حرارتی بالا برای ساخت ظروف آشپزخانه بسیار مناسب است. قابلمه های مسی به راحتی حرارت را منتقل میکنند، نه تنها قابلمه هایی از جنس مس، بلکه بشقاب و کاسه های مسی زیبایی در بازار وجود دارد، که می توان به راحتی خریداری کرد. استفاده از بطری ها و لیوان های مسی برای آشامیدن آب بسیار مناسب اند. نگهداشتن آب در این بطری ها می تواند برای سلامت انسان ها نیز مفید باشند.
ورق مس در صنایعی چون فلزکاری، ساختمانی، فلزکاری، متالوژی، هنر و … بسیار کاربرد دارد.
همه ی ما می دانیم که کاربرد ورق مس در صنعت هنر جذابیت بالایی دارد و هنرمندان خوش ذوق با قلم های گوناگون به ایجاد طرح های زیبا روی این نوع ورقه ها می پردازند. برجسته کاری روی ورق مس یا هنر قلم زنی روشی است بسیار جالب که موجب ایجاد طرح های بسیار زیبا روی ورق مس می شود. در این روش با استفاده از چکش و قلم مخصوص طرح های جذابی روی ورق مس ایجاد می شود. خاصیت چکش خواری مس نسبت به سایر فلزات بالاست و همین امر استفاده از ورق مس را برای این کار محبوب تر می کند.
ورقه مسی با قلم کاری طرح هندسی
از ورقه های نازک مس در هنر معرق کاری نیز استفاده می شود. این ورقه های بسیار نازک مس به ایجاد اثر هنری زیبا و چشم نواز کمک می کنند.
استفاده از ورقه مس جهت معرق کاری سبکی کاملا مدرن است که محبوبیت زیادی بین مردم دارد. ورقه های مسی جهت معرق کاری از پوشش مخصوص نانو عایق می شوند، پس در تماس با اکسیژن موجود در هوا اکسید نمی شوند. معرق کاری با ورق مس، شبیه معرق با چوب است.
کاربرد مس در صنعت برق: همانطور که اشاره شد در صنعت برق از ورقه های مسی به وفور استفاده می شود. این فلز نه تنها هدایت الکتریکی مناسبی دارد بلکه از نظر قیمت نیز مقرون به صرفه تر از سایر فلزاتی چون نقره و … است. مس با داشتن خاصیت انتقال الکتریکی و طول عمر بالا پرکاربردترین فلز در صنعت الکتریسیته محسوب می شود. فلز مس عمل انتقال حرارت را نیز به خوبی انجام می دهد و به همین دلیل جزء فلزات پرمصرف به حساب می آید.
باید بدانیم که چون مس انعطاف پذیری و مقاومت بالایی در مقابل خوردگی دارد، از ایمنی مناسبی برخوردار است پس می تواند برای ساخت سیم بهترین گزینه به حساب بیاید، به همین دلیل نیز از سیم های مسی برای انتقال نیروی برق استفاده می شود.
فلز مس در ساخت قسمت اصلی موتور ها و تبدیل کننده ها به کار گرفته می شود. به علاوه از این فلز در کابل های برق به صورت عایق شده یا نشده با ولتاژ های پایین و متوسط و یا بالا نیز استفاده می شود.
کاربرد ورق مس در پزشکی
ورقه های مسی دارای خاصیت ضد میکروب و قارچ است و این موضوع حتی می تواند راه درمان بسیاری از بیماری ها باشد. از ورق های مسی در علم پزشکی به عنوان عامل مهم ضد قارچ استفاده می شود.
ورقه های مسی با داشتن ویژگی های منحصر به فرد خود به عنوان اولین ماده جامد ضد ویروس، باکتری، قارچ، میکروب و… شناخته شده است. این موضوع در سال 2008 توسط آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده آمریکا ثبت شد. نه تنها فلز مس، بلکه 479 آلیاژ دیگر از مس
با جرم مس بالای 60 درصد این ویژگی را به همراه خود دارند و می توانند برای حفظ سلامت بشر مفید واقع شوند. آزمایش های بسیاری برای مشخص شدن این ویژگی ها انجام شده است در طی این آزمایش ها معلوم شده است که اکثر میکروارگانیسم های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک بر روی ورقه مسی یا آلیاژهای آن از بین می روند.
آلیاژ های ریخته گری ورق مسی
آلیاژهای مس به خوبی ریخته گری می شوند و استقامت کششی این آلیاژ با توجه به درصد عناصر آن مشخص می شود. آلیاژ های ورق خمیری مس به صورت بلوک های گرد یا چهارگوش درست می شوند، آنگاه مراحل پرس کاری، نوردکاری و … انجام می گیرد و سپس صفحات مسی در قالب های مخصوصی تولید می شوند. اگر مقدار سرب در آلیاژ ورق مس زیاد باشد خاصیت براده برداری ورقه ها نیز به مراتب بیشتر می شود.
منابع:
